Na czym polega efekt jojo i jak mu zapobiec?

Często większym problem niż samo schudnięcie jest utrzymanie pożądanej wagi po zakończeniu diety. Zdarza się, że walczący ze zbędnymi kilogramami w okresie po zakończeniu diety przybierają szybko na wadze, a w konsekwencji ich waga jest jeszcze większa niż wyjściowa. Efekt jojo jest szkodliwy zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i dla psychiki człowieka, ponieważ osoby, które się z nim mierzą, tracą motywację i siłę na dalszą walkę z nadwagą lub otyłością.

Co to jest efekt jojo?

Zazwyczaj pojawia się, kiedy po zakończeniu diety następuje powrót do dawnych nawyków żywieniowych. Często odchudzające się osoby chcą zrekompensować sobie ograniczenia i wynagrodzić się za czas, w którym byli na restrykcyjnej diecie, w ten sposób zaczynają nagle przyjmować dużo więcej kalorii i niezdrowo się odżywiać. Na efekt jojo najczęściej narażone są osoby, które przeszły na drastyczną, monotonną dietę o zbyt niskiej kaloryczności w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu lub co gorsza na głodówkę.

Kiedy dieta jest nieodpowiednio zbilansowana, a ilość kalorii zbyt niska organizm zaczyna oszczędzać energię. Następnie po zwiększeniu kaloryczności posiłków po zakończeniu diety, gromadzi zapasy w postaci tłuszczu, ponieważ przygotowuje się na kolejny okres głodu. W trakcie głodówek i stosowania diet niskokalorycznych spowalnia również przemiana materii, przez co organizm spala mniej kalorii dostarczanych z pożywieniem. Kiedy po zakończeniu diety tych kalorii jest znacznie więcej, dochodzi do gwałtownego przyrostu masy ciała.

Jak przeciwdziałać efektowi jojo?

Wbrew pozorom nie jest to takie trudne, należy się stosować do kilku podstawowych zasad. Przede wszystkim dieta powinna być zbilansowana i dopasowana do potrzeb energetycznych organizmu, zazwyczaj nie powinno się przechodzić na diety, w których zawartość energetyczna jest mniejsza niż 1500 kcal. Należy unikać „diet cud” znalezionych w Internecie, które eliminują wiele rodzajów pokarmów i nie nadają się do stosowania przez dłuży czas ze względu na swoją restrykcyjność. Najlepiej postawić na dietę dobraną przez dietetyka w oparciu o konsultację dietetyczną.  

Po jej zakończeniu należy powoli wyprowadzać organizm z diety. Ilość kalorii powinna być powoli i stopniowo zwiększana, jeśli niektóre produkty zostały wyeliminowane, powinny być wprowadzane z powrotem w małych ilościach. Kolejnym ważnym czynnikiem jest ruch fizyczny, zarówno w czasie diety, jak i po jej zakończeniu. Organizm, który otrzymuje większe dawki pożywienia powinien mieć możliwość pozbycia się nadmiaru kalorii poprzez aktywność fizyczną. W przeciwnym razie ulokuje nadwyżki energii w postaci tłuszczu. Ponadto należy pamiętać, że nigdy nie wolno wracać do niektórych nawyków, takich jak przejadanie się czy jedzenie słodyczy w dużych ilościach.